Psikanalitik yöntem, kişilerin bilincinde olmadıkları yönleriyle tanışmalarına ve kişilerarası ilişkilerinde tekrarlanan yaşantılarını incelemelerine yardım eden bir yaklaşım sunar. Bu yöntemde, terapiye başvuran kişinin farkında olmadığı istekleri, korkuları, ketlenmeleri ve savunmaları üzerinde derinlemesine çalışılarak; kimliğinin farklı yönlerini bütünleştirebilmesi, ruhsallığının ve yaşamının sorumluluğunu alabilmesi yönünde bir dönüşüm amaçlanır. Psikanalitik psikoterapi, bazen yalnızca eylemlerle ifade bulabilen içsel deneyimlerin söze dökülebilmesini, bu deneyimler üzerine düşünülebilmesini, olgun ve besleyici bağlar kurulabilmesini amaçlayan uzun süreli bir çalışmadır.

​

Psikanalitik psikoterapi, ruhsal gelişimi destekleyen bir süreç olmakla birlikte, esas olarak psikolojik zorluklarla başa çıkmaya yardımcı olmayı amaçlayan bir terapi yöntemidir. Kişi, yaşadığı duygusal zorluklarla baş edemediğini ya da ilişkilerinde tekrarlayan döngüler içinde sıkıştığını hissettiğinde; kaygı, depresyon ya da çeşitli ruhsal belirtiler nedeniyle günlük yaşamını sürdürmekte güçlük çektiğinde; yaşamının çeşitli alanlarına dair kendini sorgulamalar içinde bulduğunda psikanalitik psikoterapiye başvurabilir.

​

Seanslar genellikle haftada bir veya iki seans sıklığıyla yapılır. Psikoterapist öğüt vermez, tavsiyede bulunmaz; anlatılan içerik ne olursa olsun eleştirmez ve yargılayıcı bir tutum takınmaz. Anlamaya ve kapsamaya çalışır. Psikoterapist bir yandan nötr bir dinleyici olarak kalırken, bir yandan da düşünmeye ve anlamaya davet eden bir pozisyon alır. Terapiye gelen kişinin serbest çağrışım yapması, yani aklına gelen her şeyi sansürsüz bir biçimde ifade etmesi beklenir. Psikoterapist, yaptığı yorumlarla kişinin farkında olmadığı içsel çatışmalarına, duygularına, isteklerine, savunmalarına veya dirençlerine işaret edebilir. Aynı zamanda, terapi odasında olup bitenler üzerinde çalışılarak, kişilerarası ilişkilerde örtük bir biçimde işleyen örüntülerin terapi ilişkisinde söze dökülmesi ve bu ilişki üzerinden bir dönüşüm sağlanması amaçlanır. Psikanalitik psikoterapinin süresi başvuran kişinin kendi iç dünyasıyla ne kadar derinlikli bir ilişki kurmak istediğine bağlı olarak değişir. Psikanalitik yöntem, acil çözümler sunmayı değil, içgörüye dayalı olarak kişilikte derin dönüşümler sağlamayı hedefler. Bu nedenle, terapi süreci genellikle uzun solukludur.